
Cắt cơn nghiện bằng thuốc hướng thần
Thuốc giải lo âu: dẫn xuất benzodiazepin như diazepam (Seduxen, Valium)
Trạng thái lo âu (nôn nao, bồn chồn) là trạng thái tâm thần cơ bản thường xuyên có và tăng cường các triệu chứng thần kinh thực vật của hội chứng cai. Những người cai nhiều lần, do nhớ lại những nhận cảm đau khổ trong những lần cai trước càng lo âu nhiều hơn. Do vậy thuốc giải lo âu cần sử dụng trước tiên và liên tục nhất là trong 1- 2 ngày đầu. Không cho diazepam, đối với các trường hợp bệnh nhân: dị ứng với diazepam, suy hô hấp mất bù, nhược cơ.
Cách dùng thuốc diazepam (Seduxen, Valium) viên nén 5mg.
- 2 ngày đầu: uống 4 viên mỗi lần: cách 4 giờ lại cho uống 1 lần cho đến khi hết bồn chồn và ngủ yên.
- Sau khi tỉnh giấc nếu vẫn còn lo âu thì tiếp tục cho uống như trên.
- Ngày thứ 3 và 4 bắt đầu giảm liều: 2 viên mỗi lần, cách 6-8h uống một lần.
- Ngày thứ 5 cắt hẳn thuốc để tránh khả năng gây nghiện diazepam.
Thuốc an thần: levomepromazin (Tesercin, Nozinan)
- Đa số các biển hiện của hội chứng cai và các rối loạn thần kinh thực vật có thể thanh toán bằng diazepam.
- Nếu có một số triệu chứng nặng hơn (VD:vật vã, kích động, cảm giác dòi bò trong xương) thì mới sử dụng levomepromazin, một loại an thần an dịu mạnh.
- Không dùng levomepromazin đối với các trường hợp bệnh nhân: dị ứng với levomepromazin, glaucome góc đóng, bí tiểu tiện do u tiền liệt tuyến, có tiền sử mất bạch cầu nhiễm độc.
- Liều lượng: phụ thuộc vào trạng thái tiếp thu của cơ thể và mức độ nghiện của tựng bệnh nhân. Sau đây là phương thức sử dụng trung bình.
- Cách cho thuốc: levomepromazin viên nén 25mg.
- Lần đầu cho uống 2 viên.
- Lần 2: sau 1 h nếu chưa an dịu và huyết áp tối đa bằng hay cao hơn 100mmHg thì cho uống thêm 4 viên.
- Lần 3: sau 1 h nếu vẫn chưa an dịu và huyết áp nhưn trên thì cho uống thêm 4 viên.
- Lần 4 và những lần sau: đợi sau 2h nếu chưa an dịu và huyết áp như trên thì cho uống thên 2 viên
- Kết quả nghiên cứu cho thấy: sau 2-6h thì bệnh nhân an dịu và ngủ ngon( có thể ngủ 16-20h liên tục)
- Khi bệnh nhân ngủ dậy vẫn yên tĩnh thì không cần cho thêm levomepromazin cần bố trí người săn sóc và theo dõi liên tục để bệnh nhân khỏi ngã khi đứng dậy hay di chuyển.
- Đặc biệt cần theo dõi huyết áp thường xuyên, nhất là trước khi cho uống thêm levomepromazin. Nếu huyết áp hạ cần cho phối hợp thêm thuốc nâng huyết áp.
Thuốc nâng huyết áp: heptaminol (Hept A-Myl)
- Chỉ dùng thuốc khi huyết áp tối đa dưới 100mmHg.
- Thường gặp khi dùng levomepromazin liều cao hay ở những bệnh nhân tiêm chích sái thuốc phiện.
- Hept A-Myl viên nén 0,2g: uống 2-3 lần trong 24h.
- Có thể dùng từ 3-8 ngày sau khi phát hiện hạ huyết áp và thôi dùng khi huyết áp trở lại bình thường.
- Nếu huyết áp tụt nhiều cần sử trí cấp cứu và dùng thuốc tiêm thay thuốc viên.
- Hept A-Myl ống 5ml(0,3g) mỗi lần 1-2 ống: 2-3 lần trong 24h. Tiêm bắp hay tiêm tĩnh mạch chậm hoặc truyền tĩnh mạch trong dung dịch Nacl 0,9% hoặc dung dịch glucoza 5% x 500ml.
Thuốc giảm đau paracetamol
- Nếu bệnh nhân đau nhức cơ bắp nhiều có thể dùng thêm thuốc giảm đau.
- Paracetamol viên 0,5g
- Uống mỗi lần 2 viên, uống 2-3 lần trong 24h
- Có thể dùng trong 2-3 ngày đầu.
Thuốc chống co thắt: pholoropglucinol (Spasfon)
- Nếu bệnh nhân có triệu chứng đau quặn ở bụng do co thắt các nội tạng đường tiêu hoá cần dùng thêm thuốc chống co thắt.
- Spasfon viên nén 80mg, uống mỗi lần 2 viên, uống từ 2-3 lần trong 24h
- Có thể dùng từ 1-3 ngày
- Nếu không có Spasfon, có thể dùng alverine(Spasmaverine) viên nén 40mg: uống mỗi lần 1-2 viên, ngày uống 3-4 lần.
Nếu nôn:
- Primperan 10mg x 1viên/1lần x 2 lần/ngày
Thuốc chống tiêu chảy và mất nước:
- Tiêu chảy và nôn trong hội chứng cai thường do tăng nhu động ruột, có thể dùng Spasfone với liều như trên.
- Nếu tiêu chảy kéo dài kèm theo vã mồ hôi, gây trạng thái mất nước, cần cho uống thêm dung dịch orezol.
Thuốc gây ngủ:alimemazin (théralène)
- Hầu hết các trường hợp dụng diazepam và levomepromazin với liều lượng như trên đã làm cho bệnh nhân yên tĩnh, ngủ ngon và ngủ lâu.
- Sau khi cắt diazepam và levomepromazin nếu vẫn còn mất ngủ thì dùng alimemazin một loại thuốc ngủ không gây nghiện, có thể dùng lâu dài.
- Alimemazin viên nén 5mg: uống 2-4 viên trước giờ ngủ: có thể cho uống thêm từ 3-4 viên nữa nếu bệnh nhân chưa ngủ được.
- Dùng thuốc đến khi giấc ngủ trở lại bình thường thì giảm liều tới cắt hẳn.
Nếu kích đông mạnh
Haldol 5mg x 2 ống (tiêm bắp), có thể tới 3 lần/ngày. Trong trường hợp có tác dụng phụ ngoại tháp do haldol(rối loạn trương lực cơ cấp), nếu cần có thể cho Artane 2mg x 2 viên/1lần, có thể cho 2 lần/ngày nếu cần.
Trạng thái lo âu (nôn nao, bồn chồn) là trạng thái tâm thần cơ bản thường xuyên có và tăng cường các triệu chứng thần kinh thực vật của hội chứng cai. Những người cai nhiều lần, do nhớ lại những nhận cảm đau khổ trong những lần cai trước càng lo âu nhiều hơn. Do vậy thuốc giải lo âu cần sử dụng trước tiên và liên tục nhất là trong 1- 2 ngày đầu. Không cho diazepam, đối với các trường hợp bệnh nhân: dị ứng với diazepam, suy hô hấp mất bù, nhược cơ.
Cách dùng thuốc diazepam (Seduxen, Valium) viên nén 5mg.
- 2 ngày đầu: uống 4 viên mỗi lần: cách 4 giờ lại cho uống 1 lần cho đến khi hết bồn chồn và ngủ yên.
- Sau khi tỉnh giấc nếu vẫn còn lo âu thì tiếp tục cho uống như trên.
- Ngày thứ 3 và 4 bắt đầu giảm liều: 2 viên mỗi lần, cách 6-8h uống một lần.
- Ngày thứ 5 cắt hẳn thuốc để tránh khả năng gây nghiện diazepam.
Thuốc an thần: levomepromazin (Tesercin, Nozinan)
- Đa số các biển hiện của hội chứng cai và các rối loạn thần kinh thực vật có thể thanh toán bằng diazepam.
- Nếu có một số triệu chứng nặng hơn (VD:vật vã, kích động, cảm giác dòi bò trong xương) thì mới sử dụng levomepromazin, một loại an thần an dịu mạnh.
- Không dùng levomepromazin đối với các trường hợp bệnh nhân: dị ứng với levomepromazin, glaucome góc đóng, bí tiểu tiện do u tiền liệt tuyến, có tiền sử mất bạch cầu nhiễm độc.
- Liều lượng: phụ thuộc vào trạng thái tiếp thu của cơ thể và mức độ nghiện của tựng bệnh nhân. Sau đây là phương thức sử dụng trung bình.
- Cách cho thuốc: levomepromazin viên nén 25mg.
- Lần đầu cho uống 2 viên.
- Lần 2: sau 1 h nếu chưa an dịu và huyết áp tối đa bằng hay cao hơn 100mmHg thì cho uống thêm 4 viên.
- Lần 3: sau 1 h nếu vẫn chưa an dịu và huyết áp nhưn trên thì cho uống thêm 4 viên.
- Lần 4 và những lần sau: đợi sau 2h nếu chưa an dịu và huyết áp như trên thì cho uống thên 2 viên
- Kết quả nghiên cứu cho thấy: sau 2-6h thì bệnh nhân an dịu và ngủ ngon( có thể ngủ 16-20h liên tục)
- Khi bệnh nhân ngủ dậy vẫn yên tĩnh thì không cần cho thêm levomepromazin cần bố trí người săn sóc và theo dõi liên tục để bệnh nhân khỏi ngã khi đứng dậy hay di chuyển.
- Đặc biệt cần theo dõi huyết áp thường xuyên, nhất là trước khi cho uống thêm levomepromazin. Nếu huyết áp hạ cần cho phối hợp thêm thuốc nâng huyết áp.
Thuốc nâng huyết áp: heptaminol (Hept A-Myl)
- Chỉ dùng thuốc khi huyết áp tối đa dưới 100mmHg.
- Thường gặp khi dùng levomepromazin liều cao hay ở những bệnh nhân tiêm chích sái thuốc phiện.
- Hept A-Myl viên nén 0,2g: uống 2-3 lần trong 24h.
- Có thể dùng từ 3-8 ngày sau khi phát hiện hạ huyết áp và thôi dùng khi huyết áp trở lại bình thường.
- Nếu huyết áp tụt nhiều cần sử trí cấp cứu và dùng thuốc tiêm thay thuốc viên.
- Hept A-Myl ống 5ml(0,3g) mỗi lần 1-2 ống: 2-3 lần trong 24h. Tiêm bắp hay tiêm tĩnh mạch chậm hoặc truyền tĩnh mạch trong dung dịch Nacl 0,9% hoặc dung dịch glucoza 5% x 500ml.
Thuốc giảm đau paracetamol
- Nếu bệnh nhân đau nhức cơ bắp nhiều có thể dùng thêm thuốc giảm đau.
- Paracetamol viên 0,5g
- Uống mỗi lần 2 viên, uống 2-3 lần trong 24h
- Có thể dùng trong 2-3 ngày đầu.
Thuốc chống co thắt: pholoropglucinol (Spasfon)
- Nếu bệnh nhân có triệu chứng đau quặn ở bụng do co thắt các nội tạng đường tiêu hoá cần dùng thêm thuốc chống co thắt.
- Spasfon viên nén 80mg, uống mỗi lần 2 viên, uống từ 2-3 lần trong 24h
- Có thể dùng từ 1-3 ngày
- Nếu không có Spasfon, có thể dùng alverine(Spasmaverine) viên nén 40mg: uống mỗi lần 1-2 viên, ngày uống 3-4 lần.
Nếu nôn:
- Primperan 10mg x 1viên/1lần x 2 lần/ngày
Thuốc chống tiêu chảy và mất nước:
- Tiêu chảy và nôn trong hội chứng cai thường do tăng nhu động ruột, có thể dùng Spasfone với liều như trên.
- Nếu tiêu chảy kéo dài kèm theo vã mồ hôi, gây trạng thái mất nước, cần cho uống thêm dung dịch orezol.
Thuốc gây ngủ:alimemazin (théralène)
- Hầu hết các trường hợp dụng diazepam và levomepromazin với liều lượng như trên đã làm cho bệnh nhân yên tĩnh, ngủ ngon và ngủ lâu.
- Sau khi cắt diazepam và levomepromazin nếu vẫn còn mất ngủ thì dùng alimemazin một loại thuốc ngủ không gây nghiện, có thể dùng lâu dài.
- Alimemazin viên nén 5mg: uống 2-4 viên trước giờ ngủ: có thể cho uống thêm từ 3-4 viên nữa nếu bệnh nhân chưa ngủ được.
- Dùng thuốc đến khi giấc ngủ trở lại bình thường thì giảm liều tới cắt hẳn.
Nếu kích đông mạnh
Haldol 5mg x 2 ống (tiêm bắp), có thể tới 3 lần/ngày. Trong trường hợp có tác dụng phụ ngoại tháp do haldol(rối loạn trương lực cơ cấp), nếu cần có thể cho Artane 2mg x 2 viên/1lần, có thể cho 2 lần/ngày nếu cần.
Cắt cơn chỉ là khâu ngắn trước khi bước vào chương trình điều trị lâu dài chống tái nghiện!


28 năm kinh nghiệm ĐIỀU TRỊ NGHIỆN CHẤT
Trực tiếp tư vấn và điều trị nghiện rượu, nghiện heroin, các rối loạn tâm thần do sử dụng cần sa, ketamin, ma túy đá (nghiện đá, ngáo đá), thuốc lắc
Tiến sĩ Trần thị Hồng Thu 0988 079 038 - 0916316 028