Album Ảnh
Video
Tôi muốn hỏi bác sĩ về việc sử dụng rượu/ma túy của tôi/người thân tôi, đặt câu hỏi tại đây
Hậu quả do uống rượu
Việc sử dụng rượu ngày càng tăng ở nhiều khu vực trên thế giới đang tạo ra mối quan tâm sâu sắc đến những hậu quả đối với sức khoẻ của cộng đồng. Những cuộc nghiên cứu trên phạm vi quốc tế cho thấy số lượng tử vong và tàn tật có liên quan đến rượu là rất lớn. Tác động có hại lên sức khoẻ và khả năng phụ thuộc tăng lên đã được xem là những vấn đề đáng lo ngại trong một thời gian dài.
Bằng chứng mới nhấn mạnh yêu cầu bức thiết phải xem rượu là một trong những nhân tố rủi ro gây ra những căn bệnh truyền nhiễm và không truyền nhiễm cũng như những vụ tai nạn, thương tật, bạo hành gia đình và xã hội.
Người ta cũng ngày càng quan tâm đến những kiểu uống rượu khác nhau, gây ra các hậu quả khác nhau, ví dụ uống rượu nhiều trong thời gian lâu dài có thể làm hỏng gan, trong khi sự ngộ độc cấp (uống rượu quá nhiều vào một lúc) có mối quan hệ tới các vụ tai nạn và thương tật.
Việc uống rượu thường được bắt đầu như một tập quán xã hội. Theo thời gian một số người hình thành thói quen uống rượu mà thói quen này có thể bị cho là có hại hoặc lạm dụng rượu, và một số người trở nên phụ thuộc vào rượu. Những người bị phụ thuộc vào rượu thường là trung tâm của các cuộc thảo luận do những biến chứng từ việc uống rượu là rất rõ ràng. Tuy nhiên, những vấn đề có liên quan đến rượu không nhất thiết chỉ giới hạn ở những đối tượng bị quy là “người nghiện” hoặc “kẻ nghiện rượu”. Thực tế, có thể có những người ăn mặc rất gọn gàng, không bộc lộ các triệu chứng cai rượu, làm việc bình thường và có sự hỗ trợ của gia đình nhưng vẫn biểu hiện những hiện tượng phức tạp về thể chất, tinh thần, gia đình hoặc xã hội do uống quá nhiều rượu.
Hậu quả liên quan đến các hình thức uống rượu
Uống rượu không thường xuyên vì mục đích giải trí hoặc vào những dịp gặp gỡ nhau được xem là “bình thường” và nhiều cộng đồng cho rằng như thế là có thể chấp nhận được. Trong thời gian gần đây, sự dễ dãi đó đang tăng lên. Đi kèm với sự dễ dãi đó là những báo cáo khoa học cho biết về tác động bảo vệ của một lượng rượu nhỏ đối với tim mạch. Điều này đã gây ra một sự hiểu lầm rằng rượu tốt cho sức khoẻ. Có ít người biết rằng việc uống rượu thỉnh thoảng hoặc do gặp gỡ cũng tiềm ẩn rủi ro về tai nạn giao thông hoặc tai nạn nghề nghiệp. Khả năng này không phải là không phổ biến và ít được để ý tới. Sự say rượu do thỉnh thoảng uống cũng có thể dẫn đến bạo lực và hành vi đáng xấu hổ.
Hậu quả về cơ thể và tinh thần do sử dụng rượu
Rượu được hấp thụ từ dạ dày và ruột non, rồi được đưa đến mỗi cơ quan, mô và tế bào trong cơ thể qua sự tuần hoàn máu. Hầu hết rượu luân chuyển trong máu được gan hấp thụ rất nhanh. Nó được chuyển hoá thành carbon đioxit, nước và năng lượng. Những chất hoá học này chiếm 95 đến 98 % lượng rượu đã uống và được bài tiết qua thận. Còn 2 đến 5% còn lại vẫn giữ nguyên dạng và thoát ra ngoài dưới dạng mồ hôi, hơi thở và nước tiểu.
Rượu ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều cơ quan của cơ thể. Những biến chứng về sức khoẻ do uống rượu có thể kể từ sự thương tổn cấp tính đối với thành dạ dầy cho đến thương tổn mãn tính nghiêm trọng của gan, vô sinh và mất chức năng nhận thức. Một số biến chứng là cấp tính và xảy ra ngay sau khi uống rượu; một số khác là mãn tính và xảy ra sau khi sử dụng rượu một thời gian kéo dài. Một số biến chứng có thể chữa trị được sau khi ngừng uống rượu, nhưng một số khác thì có thể trở nên dai dẳng và không thể chữa trị được.
Các biến chứng về dạ dày-tá tràng
Bệnh viêm dạ dày và loét dạ dày: Dù rượu được hấp thụ chủ yếu từ ruột non, sự tác động trực tiếp lên thành dạ dày làm tổn thương dạ dày, được gọi là viêm dạ dày cấp tính. Người bị viêm dạ dày thường nôn mửa sau khi uống quá nhiều rượu. Viêm dạ dày cấp tính tái phát nhiều lần có thể xảy ra ở người uống rượu quá độ và bệnh này còn trở nên nguy ngập hơn do thiếu ăn. Thành dạ dày bị hư hỏng lặp đi lặp lại dẫn đến bệnh viêm loét dạ dày.
Bệnh gan do rượu: Tác động của rượu đối với gan là phổ biến nhất và là biến chứng nghiêm trọng nhất vì uống rượu trong thời gian dài. Các giai đoạn của bệnh gan do rượu đã được xác định là sự tích mỡ (Giai đoạn 1 - gan phình to ra vì mỡ lắng trong gan), viêm gan (Giai đoạn 2 - gan ngày càng bị huỷ hoại làm cho vàng da), tiền xơ gan (Giai đoạn 3 - các tế bào gan bị phá huỷ), xơ gan (Giai đoạn 4 - gan bị hỏng vĩnh viễn).
Tử vong do bệnh xơ gan đã được xem là một trong những dấu hiệu gián tiếp biểu hiện tầm quan trọng của những căn bệnh liên quan đến rượu trong một đất nước. Hầu hết những người có bệnh do uống rượu đều bộc lộ dấu hiệu của bệnh gan và một số người trong số này phát triển từ Giai đoạn 1 đến Giai đoạn 4. Có thể chữa trị sự rối loạn của gan trong ba giai đoạn đầu tiên sau 3 - 4 tuần kiêng rượu. Đến giai đoạn thứ tư thì không thể chữa trị được. Bệnh xơ gan có thể dẫn đến những biến chứng phức tạp hơn như chất lưu trong bụng, nôn ra máu, lá lách phình to, ung thư gan và tử vong.
Triệu chứng kém hấp thu sẵn: Triệu chứng này liên quan đến sự mất khả năng tiêu hoá thức ăn do hỏng thành dạ dày, ruột và tuyến tuỵ. Hơi thở có mùi khó chịu, đi đại tiện nhiều. Không thể hấp thụ những chất dinh dưỡng cần thiết từ thức ăn nên bị suy dịnh dưỡng, ở một số người tình trạng này còn nghiêm trọng hơn do chán ăn.
Viêm tuỵ: Tuyến tuỵ bị hư hại cấp tính được gọi là viêm tuỵ là hậu quả do uống rượu quá độ, biểu hiện là bị đau bụng. Đã từ lâu bệnh viêm tuỵ mãn tính được cho là có liên quan đến việc lạm dụng rượu trong thời gian dài. Hậu quả là không thể tiêu hoá được thức ăn.
Rượu và chế độ ăn: Những tác động tiêu cực do uống nhiều rượu còn bị làm trầm trọng hơn bởi chế độ ăn kém dinh dưỡng và bệnh mãn tính. Điều này đặc biệt quan trọng bởi ở những khu vực dân cư nghèo, người ta thường uống loại rượu chất lượng thấp, bị pha trộn hoặc giả mạo. Sức khoẻ của những người này còn bị phá huỷ nhiều hơn và tạo ra cái vòng luẩn quẩn của rượu và sức khoẻ kém.
Những người giàu có thể uống khá nhiều rượu cùng với một chế độ ăn giàu dinh dưỡng và không bị tác động trực tiếp từ rượu. Tuy nhiên, uống rượu nhiều và ăn nhiều chất dinh dưỡng thường xuyên sẽ gây ra bệnh béo phì và những biến chứng kèm theo như là bệnh đái đường và huyết áp cao.
Các biến chứng về tim mạch
Uống rượu trong thời gian dài có thể làm tổn thương cơ tim và được gọi là bệnh cơ tim với các triệu chứng từ sự khó thở mãn tính đến suy tim. Những biến chứng này dường như đối lập với vai trò phòng ngừa đã nói của việc uống ít rượu hàng ngày. Bằng chứng về vai trò phòng ngừa của rượu sẽ được nói đến sau.
Các biến chứng về huyết học
Rượu gây ra nhiều tác động cấp tính và mãn tính đối với các tế bào máu. Có thể mức độ haermoglobin giảm xuống và hiện tượng này được gọi là bệnh thiếu máu. Nếu uống rượu trong thời gian dài, các tế bào huyết trắng được sản sinh ra ít hơn, do đó làm giảm khả năng miễn dịch và dễ bị nhiễm trùng.
Các biến chứng về cơ thần kinh
Những thương tổn đối với dây thần kinh, được gọi là bệnh thần kinh, có thể xảy ra do rượu. Nó được đặc trưng bởi tình trạng tê liệt, sự ngứa ngáy và nóng bỏng ở gan bàn chân và chân. Ngoài những thương tổn trực tiếp của thần kinh do rượu thì thiếu vitamin B1 và chế độ ăn nghèo chất dinh dưỡng cũng là nguyên nhân gây ra những thay đổi này, và có thể khắc phục bằng cách kiêng rượu.
Thương tổn đối với cơ được gọi là loạn dưỡng cơ do rượu và có đặc điểm chung là đau cấp tính ở các cơ bắp đùi và tăng mức một loại enzyme gọi là creatine phosphokinase trong máu. Đôi khi, nước tiểu chuyển sang màu đỏ do các tế bào cơ bị phá huỷ được thải ra ở trong nước tiểu.
Các vấn đề nội tiết và rối loạn chức năng tình dục
Đàn ông uống nhiều rượu dễ gặp hai vấn đề về nội tiết. Đó là sự nữ hoá và cơ quan sinh dục bị teo lại do sự kích thích của hormone nữ giới (estogen). Cơ quan sinh dục bị teo lại dẫn đến lượng tinh trùng giảm sút. Tinh trùng giảm và cuối cùng là dẫn đến vô sinh. Hormone nam không sản sinh ra được làm cho sự kích thích về tình dục cũng giảm. Những thay đổi về tình dục do rượu đem lại cũng có thể có tác động sâu sắc đối với những bệnh nhân nam giới.
Bằng chứng mới nhấn mạnh yêu cầu bức thiết phải xem rượu là một trong những nhân tố rủi ro gây ra những căn bệnh truyền nhiễm và không truyền nhiễm cũng như những vụ tai nạn, thương tật, bạo hành gia đình và xã hội.
Người ta cũng ngày càng quan tâm đến những kiểu uống rượu khác nhau, gây ra các hậu quả khác nhau, ví dụ uống rượu nhiều trong thời gian lâu dài có thể làm hỏng gan, trong khi sự ngộ độc cấp (uống rượu quá nhiều vào một lúc) có mối quan hệ tới các vụ tai nạn và thương tật.
Việc uống rượu thường được bắt đầu như một tập quán xã hội. Theo thời gian một số người hình thành thói quen uống rượu mà thói quen này có thể bị cho là có hại hoặc lạm dụng rượu, và một số người trở nên phụ thuộc vào rượu. Những người bị phụ thuộc vào rượu thường là trung tâm của các cuộc thảo luận do những biến chứng từ việc uống rượu là rất rõ ràng. Tuy nhiên, những vấn đề có liên quan đến rượu không nhất thiết chỉ giới hạn ở những đối tượng bị quy là “người nghiện” hoặc “kẻ nghiện rượu”. Thực tế, có thể có những người ăn mặc rất gọn gàng, không bộc lộ các triệu chứng cai rượu, làm việc bình thường và có sự hỗ trợ của gia đình nhưng vẫn biểu hiện những hiện tượng phức tạp về thể chất, tinh thần, gia đình hoặc xã hội do uống quá nhiều rượu.
Hậu quả liên quan đến các hình thức uống rượu
Uống rượu không thường xuyên vì mục đích giải trí hoặc vào những dịp gặp gỡ nhau được xem là “bình thường” và nhiều cộng đồng cho rằng như thế là có thể chấp nhận được. Trong thời gian gần đây, sự dễ dãi đó đang tăng lên. Đi kèm với sự dễ dãi đó là những báo cáo khoa học cho biết về tác động bảo vệ của một lượng rượu nhỏ đối với tim mạch. Điều này đã gây ra một sự hiểu lầm rằng rượu tốt cho sức khoẻ. Có ít người biết rằng việc uống rượu thỉnh thoảng hoặc do gặp gỡ cũng tiềm ẩn rủi ro về tai nạn giao thông hoặc tai nạn nghề nghiệp. Khả năng này không phải là không phổ biến và ít được để ý tới. Sự say rượu do thỉnh thoảng uống cũng có thể dẫn đến bạo lực và hành vi đáng xấu hổ.
Hậu quả về cơ thể và tinh thần do sử dụng rượu
Rượu được hấp thụ từ dạ dày và ruột non, rồi được đưa đến mỗi cơ quan, mô và tế bào trong cơ thể qua sự tuần hoàn máu. Hầu hết rượu luân chuyển trong máu được gan hấp thụ rất nhanh. Nó được chuyển hoá thành carbon đioxit, nước và năng lượng. Những chất hoá học này chiếm 95 đến 98 % lượng rượu đã uống và được bài tiết qua thận. Còn 2 đến 5% còn lại vẫn giữ nguyên dạng và thoát ra ngoài dưới dạng mồ hôi, hơi thở và nước tiểu.
Rượu ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều cơ quan của cơ thể. Những biến chứng về sức khoẻ do uống rượu có thể kể từ sự thương tổn cấp tính đối với thành dạ dầy cho đến thương tổn mãn tính nghiêm trọng của gan, vô sinh và mất chức năng nhận thức. Một số biến chứng là cấp tính và xảy ra ngay sau khi uống rượu; một số khác là mãn tính và xảy ra sau khi sử dụng rượu một thời gian kéo dài. Một số biến chứng có thể chữa trị được sau khi ngừng uống rượu, nhưng một số khác thì có thể trở nên dai dẳng và không thể chữa trị được.
Các biến chứng về dạ dày-tá tràng
Bệnh viêm dạ dày và loét dạ dày: Dù rượu được hấp thụ chủ yếu từ ruột non, sự tác động trực tiếp lên thành dạ dày làm tổn thương dạ dày, được gọi là viêm dạ dày cấp tính. Người bị viêm dạ dày thường nôn mửa sau khi uống quá nhiều rượu. Viêm dạ dày cấp tính tái phát nhiều lần có thể xảy ra ở người uống rượu quá độ và bệnh này còn trở nên nguy ngập hơn do thiếu ăn. Thành dạ dày bị hư hỏng lặp đi lặp lại dẫn đến bệnh viêm loét dạ dày.
Bệnh gan do rượu: Tác động của rượu đối với gan là phổ biến nhất và là biến chứng nghiêm trọng nhất vì uống rượu trong thời gian dài. Các giai đoạn của bệnh gan do rượu đã được xác định là sự tích mỡ (Giai đoạn 1 - gan phình to ra vì mỡ lắng trong gan), viêm gan (Giai đoạn 2 - gan ngày càng bị huỷ hoại làm cho vàng da), tiền xơ gan (Giai đoạn 3 - các tế bào gan bị phá huỷ), xơ gan (Giai đoạn 4 - gan bị hỏng vĩnh viễn).
Tử vong do bệnh xơ gan đã được xem là một trong những dấu hiệu gián tiếp biểu hiện tầm quan trọng của những căn bệnh liên quan đến rượu trong một đất nước. Hầu hết những người có bệnh do uống rượu đều bộc lộ dấu hiệu của bệnh gan và một số người trong số này phát triển từ Giai đoạn 1 đến Giai đoạn 4. Có thể chữa trị sự rối loạn của gan trong ba giai đoạn đầu tiên sau 3 - 4 tuần kiêng rượu. Đến giai đoạn thứ tư thì không thể chữa trị được. Bệnh xơ gan có thể dẫn đến những biến chứng phức tạp hơn như chất lưu trong bụng, nôn ra máu, lá lách phình to, ung thư gan và tử vong.
Triệu chứng kém hấp thu sẵn: Triệu chứng này liên quan đến sự mất khả năng tiêu hoá thức ăn do hỏng thành dạ dày, ruột và tuyến tuỵ. Hơi thở có mùi khó chịu, đi đại tiện nhiều. Không thể hấp thụ những chất dinh dưỡng cần thiết từ thức ăn nên bị suy dịnh dưỡng, ở một số người tình trạng này còn nghiêm trọng hơn do chán ăn.
Viêm tuỵ: Tuyến tuỵ bị hư hại cấp tính được gọi là viêm tuỵ là hậu quả do uống rượu quá độ, biểu hiện là bị đau bụng. Đã từ lâu bệnh viêm tuỵ mãn tính được cho là có liên quan đến việc lạm dụng rượu trong thời gian dài. Hậu quả là không thể tiêu hoá được thức ăn.
Rượu và chế độ ăn: Những tác động tiêu cực do uống nhiều rượu còn bị làm trầm trọng hơn bởi chế độ ăn kém dinh dưỡng và bệnh mãn tính. Điều này đặc biệt quan trọng bởi ở những khu vực dân cư nghèo, người ta thường uống loại rượu chất lượng thấp, bị pha trộn hoặc giả mạo. Sức khoẻ của những người này còn bị phá huỷ nhiều hơn và tạo ra cái vòng luẩn quẩn của rượu và sức khoẻ kém.
Những người giàu có thể uống khá nhiều rượu cùng với một chế độ ăn giàu dinh dưỡng và không bị tác động trực tiếp từ rượu. Tuy nhiên, uống rượu nhiều và ăn nhiều chất dinh dưỡng thường xuyên sẽ gây ra bệnh béo phì và những biến chứng kèm theo như là bệnh đái đường và huyết áp cao.
Các biến chứng về tim mạch
Uống rượu trong thời gian dài có thể làm tổn thương cơ tim và được gọi là bệnh cơ tim với các triệu chứng từ sự khó thở mãn tính đến suy tim. Những biến chứng này dường như đối lập với vai trò phòng ngừa đã nói của việc uống ít rượu hàng ngày. Bằng chứng về vai trò phòng ngừa của rượu sẽ được nói đến sau.
Các biến chứng về huyết học
Rượu gây ra nhiều tác động cấp tính và mãn tính đối với các tế bào máu. Có thể mức độ haermoglobin giảm xuống và hiện tượng này được gọi là bệnh thiếu máu. Nếu uống rượu trong thời gian dài, các tế bào huyết trắng được sản sinh ra ít hơn, do đó làm giảm khả năng miễn dịch và dễ bị nhiễm trùng.
Các biến chứng về cơ thần kinh
Những thương tổn đối với dây thần kinh, được gọi là bệnh thần kinh, có thể xảy ra do rượu. Nó được đặc trưng bởi tình trạng tê liệt, sự ngứa ngáy và nóng bỏng ở gan bàn chân và chân. Ngoài những thương tổn trực tiếp của thần kinh do rượu thì thiếu vitamin B1 và chế độ ăn nghèo chất dinh dưỡng cũng là nguyên nhân gây ra những thay đổi này, và có thể khắc phục bằng cách kiêng rượu.
Thương tổn đối với cơ được gọi là loạn dưỡng cơ do rượu và có đặc điểm chung là đau cấp tính ở các cơ bắp đùi và tăng mức một loại enzyme gọi là creatine phosphokinase trong máu. Đôi khi, nước tiểu chuyển sang màu đỏ do các tế bào cơ bị phá huỷ được thải ra ở trong nước tiểu.
Các vấn đề nội tiết và rối loạn chức năng tình dục
Đàn ông uống nhiều rượu dễ gặp hai vấn đề về nội tiết. Đó là sự nữ hoá và cơ quan sinh dục bị teo lại do sự kích thích của hormone nữ giới (estogen). Cơ quan sinh dục bị teo lại dẫn đến lượng tinh trùng giảm sút. Tinh trùng giảm và cuối cùng là dẫn đến vô sinh. Hormone nam không sản sinh ra được làm cho sự kích thích về tình dục cũng giảm. Những thay đổi về tình dục do rượu đem lại cũng có thể có tác động sâu sắc đối với những bệnh nhân nam giới.
25 năm kinh nghiệm ĐIỀU TRỊ NGHIỆN CHẤT
Trực tiếp tư vấn và điều trị nghiện rượu, nghiện heroin, các rối loạn tâm thần do sử dụng cần sa, ketamin, ma túy đá (nghiện đá, ngáo đá), thuốc lắc.
Tiến sĩ Trần thị Hồng Thu 0988 079 038 - 0916 316 028